NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NĂNG LỰC NHẬN DIỆN, PHÊ PHÁN QUAN ĐIỂM SAI TRÁI CỦA THẾ LỰC THÙ ĐỊCH Ở ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ HIỆN NAY
Tóm tắt: bài viết tập trung phân tích khẳng định sự cần thiết phải nghiên cứu đặc điểm của đội ngũ giảng viên lý luận chính trị và các yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái của thế lực thù địch ở đội ngũ cán bộ giảng viên lý luận chính trị hiện nay.
Từ khóa: Nhận diện, phê phán quan điểm sai trái; thế lực thù địch; cán bộ đảng viên; hệ thống chính trị
- Đặt vấn đề
Giảng viên lý luận chính trị trong các trường Cao đẳng, Đại học, Trường cán bộ quản lý các bộ, ngành và Học viện là những người có chức năng, nhiệm vụ trang bị hệ thống những tri thức lý luận về khái niệm, nguyên lý, quy luật, phạm trù của chủ nghĩa Mác – Lê nin nhằm giáo dục thế giới quan, phương pháp luận khoa học cách mạng cho người học và thế hệ trẻ Việt Nam, cũng như toàn xã hội. Bên cạnh đó, giảng viên lý luận chính trị còn có trọng trách quan trọng trong bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ chế độ.
Với đặc thù nghề nghiệp và vị trí việc làm đội ngũ cán bộ giảng viên lý luận chính trị có năng lực tư duy biện chứng, tư duy lý luận và tư duy phản biệt khá sâu sắc. Tuy nhiên để khai thác và phát huy trách nhiệm của đội ngũ giảng viên này đối với sự nghiệp giáo dục chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối cách mạng của Đảng cần phải nghiên cứu và đặc biệt quan tâm đến những yếu tố ảnh hưởng đến năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái của thế lực thù địch ở đội ngũ cán bộ giảng viên lý luận chính trị hiện nay.
- Nội dung
- Đặc điểm của đội ngũ giảng viên lý luận chính trị ở nước ta hiện nay
Giảng viên lý luận chính trị có đặc điểm chung giống đội ngũ giảng viên ngành khác ở chỗ đều biên chế vào vị trí giảng dạy, nghiên cứu khoa học tại các trường Cao đẳng, Đại học, Trường cán bộ quản lý các bộ, ngành và Học viện. Tất cả đội ngũ giảng viên đều tham gia đào tạo nghề nghiệp và hướng dẫn người học nghiên cứu khoa học đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp. Tuy nhiên, giảng viên dạy lý luận chính trị có những đặc điểm riêng do vị trí, chức năng, nhiệm vụ nghề nghiệp quy định. Đặc điểm riêng đó thể hiện ở chỗ:
Giảng viên lý luận chính trị đảm nhận nghiên cứu và giảng dạy các môn khoa học lý luận chính trị (Triết học Mác – Lê nin; Kinh tế chính trị, Chủ nghĩa xã hội khoa học, Lịch sử Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh, cùng các quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước…) nhằm giáo dục thế giới quan, phương pháp luận biện chứng khoa học, giáo dục quan điểm, tư tưởng chính trị cho người học; giúp người học có lập trường, lý tưởng, đạo đức cách mạng sâu sắc; trung thành với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội.
Hầu hết đội ngũ giảng viên dạy lý luận chính trị nghiên cứu về tri thức lý luận chính trị, đường lối quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước nên có tư duy lý luận, tư duy biện chứng, tư duy phản biện khá sâu sắc, đứng trong hàng ngũ của Đảng cộng sản Việt Nam. Bên cạnh đó, giảng viên lý luận chính trị có năng lực tư duy khái quát và trừu tượng cao; năng lực thiết kế , biên soạn bài giảng các môn học lý luận chính trị và gắn tri thức đó với thực tiễn người học tạo nên sự hấp dẫn trong giải quyết tính liên ngành và tính thực tiễn các mạng của các môn khoa học lý luận chính trị.
- Nhận diện, phê phán quan điểm sai trái của thế lực thù địch
Quan điểm sai trái của thế lực thù địch là những luận điệu của cá nhân hay nhóm hoặc tổ chức phản động, thù địch xuyên tạc nền tảng tư tưởng của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước nhằm lật đổ chế độ, làm thất bại sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay.
“Nhận diện” theo từ điển Tiếng Việt: là khái niệm dùng để chỉ cách “nhìn để nhận ra, chỉ ra đối tượng đang che dấu tung tích, hay đối tượng đang cần tìm”[1]. Từ định nghĩa trên có thể khẳng định rằng: nhận diện quan điểm sai trái, thù địch là hoạt động của chủ thể nhằm tìm kiếm, phát hiện, chỉ ra quan điểm sai trái, xuyên tạc, bóp méo sự thật của thế lực thù địch trong và ngoài nước đang tấn công vào hệ thống lý luận khoa học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, vĩ nhân, lãnh tụ mà thế lực thù địch tấn công cần phải lật tẩy bản chất xấu ra của vấn đề.
Theo Từ điển Tiếng Việt, “phê phán” là khái niệm dùng để chỉ “vạch ra, chỉ ra cái sai trái để để tỏ thái độ không đồng tình hoặc lên án”[2].
Phê phán quan điểm sai trái của thế lực thù địch: là cách thức phản bác, xóa bỏ những quan điểm sai trái, xuyên tạc, bóp méo nguyên lý, quy luật, phạm trù của hệ thống tri thức Mác – Lênin, quan điểm của Đảng, Nhà nước, hình ảnh của lãnh tụ, vĩ nhân, cán bộ cao cấp nhằm xóa bỏ chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay.
Với quan điểm trên có thể thấy rằng, giảng viên lý luận chính trị có chức năng, nhiệm vụ, chuyên môn liên quan trực tiếp đến nội dung bảo vệ hệ thống lý luận mà họ đang đảm nhận, bảo vệ Đảng, Nhà nước bảo vệ chế độ về mặt hệ tư tưởng, lý luận khoa học, cách mạng…
Để khai thác và phát huy năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái cho đội ngũ giảng viên lý luận chính trị cần nhận thức đúng được tất cả các yếu tố khách quan và chủ quan tác động đến nhu cầu và lợi ích của đội ngũ này mới khai thác và phát huy sức mạnh của họ trong sự nghiệp cách mạng hiện nay.
- Yếu tố ảnh hưởng đến năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái của thế lực thù địch ở đội ngũ cán bộ giảng viên lý luận chính trị hiện nay
Thứ nhất, cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại đến đội ngũ giảng viên lý luận chính trị
Thành tựu của cuộc cách mạng 4.0 đã đem đến cho đội ngũ giảng viên lý luận chính trị nhiều cơ hội mới trong thu thập và xử lý thông tin đa dạng, sinh động trong nước, khu vực và thế giới để đưa vào bài giảng hay công trình nghiên cứu. Bên cạnh đó, nhiều giảng viên có cơ hội trao đổi kiến thức với các nhà khoa học trong và ngoài nước nhờ các trang thông tin chính thống để nắm bắt thông tin, bổ sung và hoàn thiện chuyên môn, nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu đặt ra.
Giảng viên lý luận chính trị có nhiều thuận lợi trong tiếp cận, phát hiện, xử lý và phản bác những thông tin phản động, chống phá Đảng, Nhà nước trên trang thông tin được xem là “lề trái” của xã hội để xử lý và ngăn chặn kịp thời thông qua phân tích, bình luận trong thực tiễn bài học. Sự bùng nổ thông tin của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang đặt ra cho đội ngũ giảng viên phải biết gạn đục, khơi trong và có lập trường, bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định để phân biệt đúng – sai, phải trái trong thu thập thông tin trên hệ thống mạng xã hội hiện nay. Cách mạng công nghiệp 4.0 đem lại sự bùng nổ thông tin, tiếp cận đa chiều, cập nhật được những thành tựu mới của khoa học cụ thể, và những vấn đề đặt ra cho nghiên cứu lý luận trong tình hình mới; những nội dung cần điều chỉnh và sửa đổi phù hợp với thực tế…
Thứ hai, trình độ tri thức, kỹ năng, phương pháp của giảng viên lý luận chính trị
Tri thức là sức mạnh nội lực của con người, nên đểhình thành và phát triển năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái, thù địch cho đội ngũ giảng viên lý luận chính trị ở nước ta hiện nay, thì yếu tố năng lực và trình độ chuyên môn có vai trò quyết định nhất. Nhiệm vụ của giảng viên lý luận chính trị cần phải có tri thức sâu về các môn Triết học Mác – Lênin, Kinh tế chính trị, Chủ nghĩa xã hội khoa học, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam, đường lối, quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước; các quan điểm chính trị trên thế giới, cùng những khuynh hướng vận động của thời đại; hiểu biết về kiến thức của các khoa học cụ thể, khoa học liên ngành để giải quyết mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng trong đời sống xã hội. Chỉ khi nào chuyên môn vững vàng, sâu sắc, có học thuật cao và hiểu sâu sắc khái niệm thì đội ngũ giảng viên lý luận mới có thể hiểu và vạch trần mánh khỏe, thủ đoạn thâm độc của kẻ thù chống Đảng, Nhà nước một cách tinh vi.
Thế lực thù địch với những thủ đoạn hết sức tinh vi, sử dụng chiêu trò, thủ đoạn làm lẫn lộn giữa đúng, sai, thật và giả bằng mọi cách làm xáo trộn tâm lý một bộ phận cán bộ và nhân dân có hiểu biết hạn chế về chính trị để xuyên tạc Đảng, Nhà nước và chế độ. Sự đánh tráo khái niệm, vu khống trắng trợn của thế lực thù địch trong và ngoài nước đòi hỏi phải giải quyết và tiếp cận vấn đề dưới góc độ khoa học liên ngành mới có thể phản bác và vạch trần bản chất sai lầm của chúng. Bên cạnh trình độ thì kỹ năng, kinh nghiệm và phương pháp của giảng viên lý luận chính trị cũng ảnh hưởng khá sâu sắc đên năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái, thù địch chống Đảng, Nhà nước ta hiện nay. Khi đứng trước một sự kiện, hiện tượng chính trị cần xử lý và chỉ ra bản chất sai lầm của chúng thì ngoài huy động tổng hợp tri thức và sự hiểu biết thì cần dùng đến kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn và cách thức xem xét vấn đề để mang lại hiệu quả tối ưu nhất.
Giảng viên lý luận chính trị thực hiện giảng dạy lý luận cho các đối tượng thuộc khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn; khoa học hành vi nên phải có hiểu biết về các khoa học cụ thể để vận dụng tri thức lý luận giải quyết các khoa học cụ thể một cách hiệu quả. Trong quá trình dạy học, nghiên cứu, giảng viên lý luận chính trị phải luôn đưa hơi thở cuộc sống, thông tin khoa học vào bài giảng, đặt ra những vấn đề để sinh viên nghiên cứu, giải quyết trên lập trường khoa học…
Thứ ba, môi trường làm việc của giảng viên ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái
Thực tế cho thấy môi trường nhà trường có ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái, thù địch của đội ngũ giảng viên lý luận chính trị hiện nay. Nếu môi trường dân chủ, khoa học, văn minh, hiện đại sẽ tạo nên động lực để mỗi giảng viên nâng cao trách nhiệm đối với công việc được giao. Môi trường dạy học văn hóa, kỷ cương, quan hệ cấp trên, cấp dưới đúng mực, nhân ái, nhân văn sẽ giúp cho giảng viên lý luận chính trị có cơ hội trao đổi, thảo luận, bày tỏ quan điểm, chính kiến của mình, phản biện trước những vấn đề chưa hoàn thiện. Thực tế có nhiều tình huống, nội dung tri thức để phản biện lại các quan điểm đó cần huy động sức mạnh của “tư duy tập thể, tư duy cộng đồng” nên môi trường làm việc đoàn kết, hợp tác sẽ thuận lợi cho việc nhận diện, phê phán quan điểm sai trái hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, nhà trường luôn đặt ra và giao nhiệm vụ cho giảng viên nâng cao trách nhiệm nghiên cứu, nhận diện, phê phán quan điểm sai trái của thế lực thù địch chống phá Đảng, Nhà nước, tuyên truyền ấn phẩm độc hại ảnh hưởng đến thế hệ trẻ một cách thường xuyên; giảng viên lý luận chính trị được giao nhiệm vụ giáo dục tư tưởng cho học viên, sinh viên thông qua các chuyên đề và bồi dưỡng học viên, sinh viên nhận diện, phê phán những quan điểm sai trái, thù địch phản động sẽ giúp cho họ có thêm kỹ năng và kinh nghiệm giải quyết tình huống chủ động và hiệu quả hơn.
Môi trường nghiên cứu khoa học ảnh hưởng sâu sắc đế chất lượng nhận diện, phê phán quan điểm sai trái của giảng viên lý luận chính trị. Qua nghiên cứu khoa học rèn luyện và phát triển năng lực làm việc độc lập, tự chủ, cùng các kỹ năng phát hiện và giải quyết vấn đề trong thực tiễn đạt kết quả tốt nhất. Nghiên cứu khoa học cũng giúp cho giảng viên lý luận chính trị có khả năng phân tích, tổng hợp tư liệu để xây dựng nên những giả thuyết khoa học và chứng minh các giả thuyết đó. Vì thế, từ thực tiễn môi trường nghiên cứu khoa học đã phát triển năng lực phát hiện, giải quyết vấn đề khoa học hiệu quả hơn cả lý luận và thực tiễn; qua đó phát triển năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái thù địch cho đội ngũ giảng viên lý luận…
Việc giải quyết nhu cầu và lợi ích đối với giảng viên lý luận chính trị cũng là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp và mạnh mẽ nhất đến đội ngũ giảng viên lý luận chính trị ở nước ta hiện nay. Để mỗi giảng viên có thế đảm bảo cuộc sống từ thu nhập, lúc đó mới bùng cháy niềm đam mê, tâm huyết, dồn hết tâm huyết cho chuyên môn, có trách nhiệm nghiên cứu, giảng dạy và đấu tranh chống lại quan điểm sai trái, thù địch đối với Đảng và Nhà nước ta hiện nay. Vì thế, ngoài sự ưu tiên về chế độ lương đối với giảng viên lý luận chính trị cần phải có chính sách ưu tiên, khuyến khích đội ngũ giảng viên lý luận chính trị nghiên cứu, sáng tạo, vận dụng tri thức vào giảng dạy, tuyên truyền quan điểm chính trị, phản bác những luận điệu sai lầm từ kẻ thù, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng xã hội chủ nghĩa hiện nay.
Thứ tư, tố chất và ý thức tự giác, tích cực của giảng viên lý luận chính trị trong nhận diện, phê phán quan điểm sai trái, thù địch
Bản thân giảng viên lý luận chính trị là yếu tố nội sinh và chủ thể trực tiếp liên quan đến chuyên môn, nghiệp vụ, trách nhiệm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chế độ xã hội. Để nâng cao hiệu quả nhận diện, phê phán quan điểm sai trái của các thế lực thù địch trong và ngoài nước hiệu quả thì tố chất bẩm sinh, bản lĩnh chính trị, vốn sống, kinh nghiệm, ý thức trách nhiệm nghề nghiệp, lợi ích của họ có vai trò quyết định nhất.
Tố chất thông minh, gen di truyền và năng khiếu tư duy, nhận thức về chính trị của mỗi giảng viên tạo nên năng lực và phẩm chất riêng đặc thù của mỗi giảng viên lý luận chính trị. Sự thông minh, sáng tạo kết hợp với vốn tri thức khoa học cao, vốn sống, kinh nghiệm nghiên cứu và sự nhạy bén về chính trị, tinh thần cách mạng đã tạo nên cho giảng viên năng lực nhận diện và phê phán quan điểm sai trái, thù địch hiệu quả hơn.
Đặc thù của khoa học xã hội và nhân văn nói chung và khoa học lý luận chính trị nói riêng rất cần vốn sống, tri thức, kinh nghiệm và sự trải nghiệm thực tiễn, văn hóa ở mỗi giảng viên mới có thể nâng cao được năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái, thù địch. Thực tế khẳng định, nếu giảng viên lý luận chính trị thiếu trình độ, vốn sống, hiểu biết sẽ hạn chế khả năng nhận diện, phê phán quan điểm sai trái ngược lại nếu có trình độ cao, kết hợp với vốn sống, tích lũy kinh nghiệm tốt sẽ thuận lợi cho quá trình đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch, phát triển năng lực chuyên môn tốt ở mỗi giảng viên lý luận chính trị ở nước ta hiện nay.
Giảng viên lý luận chính trị trong cuộc đấu tranh tư tưởng chống diễn biến hòa bình cần phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có niềm tin tích cực, trung thành vào hệ thống lý luận của chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối của Đảng, pháp luật Nhà nước; không dao động, lung lay trước những diễn biến phức tạp đa chiều của các tư tưởng phản động, sai trái thù địch. Sự vững vàng về chuyên môn kết hợp với giá trị đạo đức truyền thống và sự đam mê, tâm huyết, trách nhiệm nghề nghiệp đã tạo nên bản lĩnh chính trị kiên định ở đội ngũ giảng viên lý luận chính trị. Khi đứng trước những biểu hiện thờ ơ, lệnh lạc, nhận thức sai lầm của một bộ phận cán bộ, giảng viên, sinh viên nhà trường thì người giảng viên lý luận chính trị cần thể hiện bản lĩnh của mình qua việc uốn nắn, định hướng giúp họ nhận thức đúng bản chất của vấn đề, sửa sai lầm, lệnh lạc để họ nhận thức lại cho đúng và có thái độ sửa sai và phản bác lại quan điểm sai trái. Nếu người giảng viên lý luận chính trị khi biết cái sai của cán bộ, sinh viên trong nhận thức chính trị, a dua theo quan điểm sai trái, thù địch chống phá Đảng, Nhà nước mà không có trách nhiệm phân tích, điều chỉnh, định hướng nhận thức, sợ va chạm, mất lòng là người thiếu bản lĩnh, vô trách nhiệm…
Một trong những nhân tố chủ quan quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch của đội ngũ giảng viên lý luận chính trị là yếu tố tự học, học tập suốt đời, tự hoàn thiện bản thân để đáp ứng yêu cầu xã hội đặt ra. Đặc thù của khoa học lý luận chính trị nghiên cứu và tìm ra các quy luật chính trị – xã hội và sự biến đổi không ngừng của nó trong từng giai đoạn lịch sử nên nếu mỗi giảng viên không chịu tu dưỡng, rèn luyện hoàn thiện bản thân sẽ trở nên tụt hậu, không đáp ứng được yêu cầu chuyên môn và không hoàn thành trách nhiệm trong nghiên cứu, dạy học và ảnh hưởng xấu đến sự nhận diện, phê phán, đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch chống phá Đảng, Nhà nước ta hiện nay.
Như vậy, phát triển năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái, thù địch của đội ngũ giảng viên lý luận chính trị cần phải quan tâm, chú ý đến nhiều yếu tố và thấy được vị trí, vai trò của từng yếu tố cũng như mối quan hệ biện chứng giữa các yếu tố. Tuy nhiên trong từng giai đoạn phải chú ý đến việc khai thác và phát huy hợp lý vai trò của từng yếu tố trong đó bản thân đội ngũ giảng viên có vai trò quyết định nhất trong cuộc đấu tranh nhận diện, phê phán quan điểm sai trái thù địch ở nước ta hiện nay.
- Kết luận
Nhận diện, đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chiến được diễn biến hòa bình, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch trong và ngoài nước là sự nghiệp của toàn đảng, toàn dân và trách nhiệm của toàn xã hội trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay. Cuộc chiến không tiếng sung này cần phải khai thác và phát huy sức mạnh tổng hợp của dân tộc trong bảo vệ nền tảng, tư tưởng của Đảng, xong phải xác định nhân tố trọng tâm trong cuộc chiến đấu là gì và lực lượng nào có trọng trách và nhiệm vụ ra sao. Với đội ngũ giảng viên lý luận chính trị được Đảng, Nhà nước giao trọng trách giáo dục tư tưởng chính trị, tư tưởng, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ; rèn rũa lập trường tư tưởng vững vàng cho đội ngũ cán bộ, công chức các bộ ngành nên cần phải huy động sức mạnh tổng hợp; khai thác và phát huy mặt tích cực, khác phục những hạn chế trong những nhân tố tác động đến năng lực nhận diện, phê phán quan điểm sai trái, thù địch của đội ngũ giảng viên lý luận chính trị ở nước ta hiện nay mới đem lại những thành công lớn, làm thất bại âm mưu phá hoại của kẻ thù, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
- DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội XIII, Tập I, NXB Chính trị Quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2021
- Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, H.2011, tập 3, tr.35.
- Hồ Chí Minh, Toàn tập, Sđd, tập 2, tr.280.
- Phạm Lê Liên (chủ biên) Từ điển Tiếng Việt thông dụng dùng cho học sinh, nxb Hồng Đức, 2016,
[1] Phạm Lê Liên (chủ biên) Từ điển Tiếng Việt thông dụng dùng cho học sinh, nxb Hồng Đức, 2016, tr588-589
[2] Phạm Lê Liên (chủ biên) Từ điển Tiếng Việt thông dụng dùng cho học sinh, nxb Hồng Đức, 2016, tr 633
Tác giả: Ths. Khổng Thanh Ngân